Arbitraj (Arbitrage) - Finans Sektörü

Arbitraj (Arbitrage) nedir?

Arbitraj (Arbitrage), bir varlığı düşük bir fiyattan satın alıp, başka bir piyasada daha yüksek bir fiyattan satarak risksiz kar elde etme sürecidir. Bu işlem, farklı piyasalardaki fiyat uyuşmazlıklarını kullanarak gerçekleştirilir ve finansal piyasalarda yaygın bir strateji olarak uygulanır.

Arbitraj (Arbitrage), tarihi boyunca piyasaların fiyat verimliliğine katkı sağlamıştır. Bu işlem, farklı piyasalardaki fiyat tutarsızlıklarından yararlanır. Örneğin, aynı hisse senedi Londra Borsası'nda 100 sterlin iken New York Borsası'nda 110 dolara satılabilir. Yatırımcı, kur farkını hesaba katarak Londra'dan alıp New York'ta satarak kar elde eder. Kripto para piyasalarında da bu tür fiyat tutarsızlıkları sıkça görülür, çünkü bu piyasalar 24/7 açıktır ve küresel olarak farklı saat dilimlerinde değişkenlik gösterebilir. Tarihsel olarak, kâğıt paranın ortaya çıkmasından bu yana arbitraj kavramı ekonomide önemli bir yer tutmuştur, çünkü piyasalarda fiyat dengesinin sağlanmasına yardımcı olur. Algotrading teknikleriyle son yıllarda daha sofistike hale gelmiştir.

Arbitraj (Arbitrage) neden önemlidir?

Arbitraj (Arbitrage), finansal piyasalarda fiyatların dengelenmesine yardımcı olur. İki veya daha fazla piyasa arasındaki fiyat farklarının hızla kapatılması, fiyat şeffaflığı ve piyasa etkinliğine destek olur. İşletmeler açısından, arbitraj kâr marjlarını artırmanın ve risklerini çeşitlendirmenin etkili bir yolu olabilir. Müşteriler için, arbitraj sonucunda daha dengeli fiyatlarla karşılaşmaları mümkündür, bu da alışverişlerinde daha adil bir fiyatlandırma sağlar. Ayrıca, hedge fonlar ve yatırım bankaları gibi kurumlar, bu stratejiyi kullanarak düşük riskli işlemleri portföylerini çeşitlendirmekte sıklıkla değerlendirir.

Arbitraj (Arbitrage) nerelerde kullanılır?

• Kripto Para Ticaretinde: Kripto para piyasaları, 24 saat açık ve çok sayıda borsa içermesi nedeniyle arbitraj fırsatlarına sıkça ev sahipliği yapar. Farklı borsalar arasındaki fiyat farklılıkları, yatırımcılara hızlı kar elde etme şansı sunabilir.
• Forex (Döviz) Piyasasında: Farklı ülkelerin döviz kurları arasında ortaya çıkabilecek dengesizlikler, Forex piyasasında arbitraj işlemlerine olanak tanır. Kur oynamaları, farklı piyasalarda anlık olarak değerlendirilip kar elde edilmesi için kullanılabilir.
• Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasalarında: Vadeli işlemler ve opsiyonlar gibi türev ürünler, temel varlığın farklı piyasalardaki fiyat farklarından yararlanmak için kullanılabilir. Bu piyasada fiyat farklılıkları olduğunda, yatırımcılar alım ve satım sözleşmeleri ile ilgili arbitraj fırsatlarını değerlendirebilir.

Arbitraj (Arbitrage) ile ilişkili terimler

• Fiyat Keşfi: Piyasa katılımcıları arasında varlık fiyatlarının belirlenmesi sürecidir. Arbitraj, bu sürecin daha verimli gerçekleşmesini sağlayabilir.
• Piyasa Etkinliği: Piyasa fiyatlarının, varlıkların mevcut ve geçmiş bilgilerini doğru bir şekilde yansıtmasıdır. Arbitraj işlemleri, piyasa etkinliğine katkıda bulunabilir.
• Algotrading: Bilgisayar sistemleri ve algoritmalar kullanarak otomatik alım satım işlemleri yapılmasıdır. Arbitraj stratejileri, algotrading platformları aracılığıyla daha hızlı ve etkili şekilde uygulanabilir hale gelir.

Arbitraj (Arbitrage) için örnek senaryo

Bir yatırımcı, Türkiye Borsa Istanbul'da işlem gören bir hisse senedinin fiyatının Londra Borsası'nda daha yüksek olduğunu tespit edebilir. Tedarik zincirindeki değişimler ve piyasa tepkileri nedeniyle bu fark ortaya çıkmıştır. Yatırımcı, Türkiye'de düşük fiyattan hisseyi satın alır ve Londra'da daha yüksek fiyattan satar. Böylece herhangi bir değişim riski almadan kâr elde edebilir. Bu süreçte arbitraj mekanizması, her iki piyasanın fiyatlarının dengeye ulaşmasına katkı sağlar.