FAS (Free Alongside Ship), deniz taşımacılığında kullanılan bir ticaret terimi olarak bilinir. Satıcının, alıcının belirlediği yükleme limanında malları gemi yanında teslim etmesini öngören bir teslim şeklidir.
FAS (Free Alongside Ship), ticaret kotalarının belirginleşmeye başladığı dönemde kullanılmaya başlanmış bir terimdir. 20. yüzyılın başlarından itibaren ticaret anlaşmalarında sıklıkla yer almıştır. Bu terim, deniz taşımacılığı esnasında lojistik süreçlerin belirginleşmesine yardımcı olur.
Bir Amerikan şirketi, Çin'deki bir üreticiden büyük bir makine parçası sipariş ettiğinde FAS teslimat terimini kullanabilir. Bu durumda, Çinli üretici, parçaları Şanghay limanında ABD'li alıcının belirlediği geminin yanına taşır ve teslim eder. Satıcı, malları gemi yanına kadar getirdikten sonra sorumluluk alıcıya geçer. Bu esnada alıcı, gemi üstü masraflardan ve navlun işlemlerinden sorumlu olur.
FAS terimi, satıcılar ve alıcılar arasında net bir sorumluluk paylaşımı sağlamasıyla önem kazanır. Satıcı, yükleme limanına kadar olan süreçten sorumlu olurken, alıcı da gemi üstü maliyetleri ve riskleri üstlenir. Bu tür anlaşmalar, firmalar arasında daha net bir maliyet dağılımı ve risk yönetimi sağlar. Ayrıca, büyük hacimli taşımacılık işlemlerinde süreçlerin daha öngörülebilir olmasına yardımcı olur.
Globalleşmenin artmasıyla birlikte, FAS terimi, şirketlerin uluslararası ticaretini daha etkili bir şekilde yapabilmelerine olanak tanır. FAS, alıcı ve satıcı arasında karşılıklı güveni artırabilir çünkü her iki taraf da nerede sorumluluklarının sona erdiğini bilir.
Bir Avustralyalı şirket, Brezilya'dan kereste almaktadır. Satıcı, FAS koşulları altında kontrat yapmaktadır. Satıcı, Rio de Janeiro limanında keresteleri alıcının belirttiği yükleme noktasına kadar getirir. Keresteler buraya vardıktan sonra sorumluluk alıcıya geçer ve alıcı, gemiyle taşımak için gerekli tüm düzenlemeleri yapar.