Tır Karnesi (TIR Carnet), uluslararası taşımacılık sırasında taşıma araçlarının geçişlerini kolaylaştıran ve gümrük işlemlerini hızlandıran bir belgedir. Bu belge, taşıma sırasında birden fazla ülkenin gümrüklerinden geçişi kolaylaştırır.
Tır Karnesi, 1940'larda başlayan dünya ticaretindeki artış ve uluslararası taşımacılıktaki büyüme ihtiyaçları sonucunda ortaya çıkmıştır. 1959 yılında, Birleşmiş Milletler Gümrük Geçişi için TIR Sözleşmesi adı altında resmi bir statü kazanmıştır. Tır Karnesi, taşımacılığın yapıldığı ülkelerin gümrük makamları tarafından tanınan ve TIR sistemi üyesi ülkeler arasında geçerliliği olan bir belgedir. Örneğin, Almanya'dan Türkiye'ye gerçekleşen bir taşımacılık sırasında, araç TIR Karnesi ile sınır kapılarından hızlı bir şekilde geçebilir. Farklı yorumlar veya yaklaşımlar açısından, bazı ülkeler kendi dış ticaret düzenlemeleri doğrultusunda Tır Karnesi prosedürlerinde değişiklik yapabilirler.
Tır Karnesi, uluslararası taşımacılık işlemlerinin hızlı ve güvenli bir şekilde yapılmasına imkan tanıyarak hem işletmelere hem de müşterilere önemli avantajlar sunar. İşletmeler nakliye sürelerini kısaltarak maliyetlerini düşürebilir ve böylece rekabet avantajı elde edebilirler. Aynı zamanda taşıma sırasında mal güvenliği de sağlanmış olur. Modern çağda, Tır Karnesi'nin önemi, karmaşık gümrük süreçlerinin basitleştirilmesi ve hızlandırılması ile daha da artmıştır. Bu durum, ticaret hacimlerinin artışı ve daha geniş pazarlara erişim anlamında sektöre yenilikler getirmiştir.
Almanya merkezli bir elektronik ürün üreticisi, Türkiye pazarında faaliyetlerini genişletmek istemektedir. Şirket, ürünlerini Almanya'dan Türkiye'ye karayolu taşımacılığı ile göndermeye karar verir. Tır Karnesi kullanarak, taşıma sırasında Macaristan, Bulgaristan ve Sırbistan'ın gümrüklerini minimum sürelerde geçebilir. Bu belgeler sayesinde sevkiyat süreleri kısalır ve işletme, müşteri siparişlerini daha hızlı teslim edebilir, böylece müşteri memnuniyetini artırır.